موسیقی درمانی
بی شک، موسیقی موهبت و پرتویی الهی است و ضرورت وجود و استفاده از آن در تقدیر بشر و برنامه ریزی یزدانی قرار دارد و نیازی زیستی و سرشتی قوی پشتوانه آن است که این گونه در زوایای گوناگون زندگی بشر، از آموزش و تربیت و یادگیری تا نیایش و درمان و سرگرمی او نفوذ پیدا کرده است. موسیقی همچون امواج دریا سراسر انرژی، کشش و علاقه، دوستی، محبت و جذابیت است. این انرژی، نیرو و کشش وقتی از حد خود بگذرد امواجی خروشان و طوفانی می شود که پریشان کننده است و انسان بدون قایق اندیشه در این دریای مواج، ادوار خو و گسسته خواهد شد.موسیقی شکلی از هنر است که احساس، عاطفه، ادراک و شناخت انسان را بدون نیاز به تکلم و زبان منتقل می کند.موسیقی ذات ارتباط، عشق و دوستی است. از ابتدای تاریخ، بشر از موسیقی برای شفای بیماران استفاده می کرده است. یونانیان معتقد بودند که امراض نتیجه عدم هارمونی در وجود فرد است و موسیقی می تواند با برگرداندن هارمونی و نظم در بدن سلامتی را برای فرد مورد استفاده به ارمغان آورد.طبق تعریف "انجمن ملی موسیقی درمانی" (NAMT) ، موسیقی درمانی عبارتست از " کاربرد موسیقی جهت تأمین،حفظ و بهبود سلامت جسمانی و روانی. در همه جوامع بشری، از موسیقی درمانی در بیمارستان ها، مراکز روان درمانی و روانپزشکی و مراکز نگهداری سالمندان استفاده گردد.موسیقی درمانی یکی از ابزارهای تربیتی و اثرگذار زندگی معاصر است و هر کس ناگزیر به شکلی از آن استفاده می کند، پس فهم آن نیز جزء آموزش فکری مردم و از جمله وظایف آموزش و پرورش هر کشوری است.
موسیقی درمانی به معنی استفاده از موسیقی و برنامه های تنظیم شده موسیقایی برای توانبخشی تمامی بیماران (جسمی و روانی) است. انجمن موسیقی درمانی آمریکا (1997 ) موسیقی درمانی را استفاده از موسیقی برای اهداف درمانی شامل تجدید، ایجاد و تقویت سلامت بدنی و روانی تعریف می کند.در موسیقی درمانی دو روش فعال و غیر فعال رواج بسیاری دارد. روش غیر فعال، شنیدن موسیقی و روش فعال نواختن، خواندن و حرکت های موزون و بحث و گفتگو پیرامون موسیقی است. در موسیقی درمانی غیرفعال عمده تأثیر در برانگیختن و تأثیر گذاری بر واکنش های عاطفی و ذهنی و در روش موسیقی درمانی فعال واکنش های مختلف عاطفی، ذهنی،حسی و حرکتی، تحریک و هماهنگ می شود.روش ها و برنامه های موسیقی درمانی برای هر سنی از نوزاد تا سالمند و برای همه ی بیماری ها از نقایص حسی و حرکتی و معلولیت های جسمی تا اختلال های روانی، رفتاری و بیماری های مزمن رو به مرگ به کارگرفته می شود. این فن به تقویت توانایی ها و کاهش ناراحتی ها و ناتوانی های آنها کمک می کند. برنامه و روش های موسیقی درمانی متنوع و متناسب با نیاز افراد تنظیم و تجویز می شود. محورهای اصلی برنامه های موسیقی درمانی شامل شنیدن موسیقی مناسب و انتخابی، نواختن موسیقی در شکل های فردی و گروهی (بدیهه نوازی)،خواندن ترانه ها و آواگری های مناسب فردی و گروهی، بحث و گفتگو در مورد موسیقی و مفاهیم آن، حرکت های موزون، تمرین پیرامون تصورهای هدایت شده با موسیقی، نمایش و قصه پردازی های موسیقایی و ساختن آهنگ و ترانه است.موسیقی ابزار موسیقی درمانگر است. موسیقی درمانگر می کوشد تا از این زبان به طور روان و مؤثر استفاده کند. او در دوره ی تحصیل دست کم به یک ساز تخصصی ملی یا بین المللی آشنایی پیدا می کند. مهارت های صدایی، توانایی تنظیم و تصنیف و ابداع آوازهای ساده، توانایی رهبری و آگاهی در نواختن سازهای ملودیک ساده از فن هایی است که موسیقی درمانگر می آموزد. او به خوبی می تواند با جریان درمان ارتباط برقرار کند و در طول جلسه های موسیقی درمانی ارزیابی مناسبی از طرح های درمانی و روند بهبودی به عمل آورد.موارد زیر بخشی از بیماری هایی است که در حال حاضر از خدمات موسیقی درمانی بهره مند می شوند :-افرادی که نقایص هوشی-حسی دارند مانند عقب ماندگان ذهنی، ناشنوایان، نابینایان و کسانی که اختلال گفتاری دارند.-معلولان و کسانی که ناراحتی های ارتوپدی در استخوان، مفصل و عضله ها دارند. همچنین معلولانی که دچار نقیصه های چند گانه هستند، مثل کسانی که فلج مغزی توأم با عقب ماندگی و یا ناشنوایی دارند، یا عقب ماندگانی که نابینا هم هستند، یا معلولانی که مشکل گفتاری نیز دارند و . . . -اختلال های رفتاری و عاطفی شامل اضطراب و افسردگی کودکان، ترس های مرضی، اتیستیک، بزهکاری، بیش فعالی و . . . اختلال روانی شامل ناراحتی های روان نژندی مانند اضطراب،افسردگی، وسواس، فوبی، هیستری و بیماری های روان پریشی شامل انواع اسکیزوفرنی، افسردگی های دو قطبی و . . . بیماری های جسمی مزمن، از دردهای ساده تا بیماری های مزمن قلبی، کلیوی و تنفسی.همه بیماران می توانند برای کاهش علایم اصلی بیماری از موسقی استفاده کنند. این کار به طور جانبی روی علایمی که ارتباط غیر مستقیم با ناراحتی دارند اثر گذاشته و شرایط بدنی و روحی مناسب تری برای سلامت و خوشی بیمار فراهم می سازد.
به نقل از موج زندگی